Het gebruiken van mindmaps om ideeën te verkennen
Stel je voor dat je je in een onbekende metropool bevindt, op zoek naar de grote kerk maar zonder enig idee van de richting. Wat is je volgende stap? Je pakt een plattegrond erbij die je de weg wijst, en plotseling voelt het alsof je de stad onder controle hebt.
Op dezelfde manier kunnen onze gedachten geordend worden en kunnen we verschillende denkrichtingen uitgaan. Mindmaps vormen een krachtige methode om zelfs ingewikkelde thema’s te verhelderen, te onderzoeken, problemen op te lossen en frisse ideeën te genereren. In deze bijdrage verduidelijken we het proces van het vervaardigen van mindmaps die de methoden van Tony Buzan volgen. We zullen enkele voorbeelden van mindmaps bekijken en tevens kijken naar softwareopties voor het maken ervan, wat bijzonder handig is voor hen die niet vaardig zijn in het hanteren van potlood en stift.
Wat houdt een mindmap in?
Een mindmap visualiseert de denkpaden die onze breinen bewandelen bij het verwerken van een idee. Deze techniek van mindmapping steunt op het fundamentele idee dat onze geest ideeën op een niet-lineaire wijze associeert en informatie op een inventieve, intuïtieve en beeldende manier verwerkt. Een kaart met een radiale opbouw, gevormd door ideeënassociatie, biedt een accurate representatie van de werking van het menselijk brein.
Een discussie over mindmaps is niet compleet zonder Tony Buzan te vermelden, de cognitieve psycholoog die in de jaren ’60 de mindmap introduceerde. Hoe kwam hij op het idee? Het begon met enkele notitiepagina’s die hij had opgesteld. Tony merkte op dat deze notities visueel niet boeiend en monotoon waren. Uitgaande van de gedachte dat saaie informatie makkelijk wordt vergeten, concludeerde hij dat “je niet innovatief kunt zijn met oninteressante aantekeningen” en dat een beeld, zoals het gezegde luidt, meer dan duizend woorden waard is. Daarom transformeerde hij zijn notities als volgt:
- Hij lichtte slechts de kernwoorden uit (wat neerkwam op ongeveer 10% van de tekst).
- Hij zette bepaalde begrippen om in beelden en verbond deze met lijnen.
- Op elke verbinding plaatste hij een woord dat als een mentale prikkel diende.
- Hij voegde kleur toe aan de afbeelding, aangezien kleuren de hersenactiviteit stimuleren.
Dit was hoe Tony Buzan’s eerste mindmap tot stand kwam.
Toepassingen van mindmaps
Mindmaps zijn effectief voor het verkennen van complexe concepten en bieden een overzicht dat de hersenen aanzet tot het verwerken van ideeën. Ze zijn waardevol voor het bevorderen van creatief denken, het communiceren van concepten, het vinden van oplossingen, het studeren en onthouden. Mindmaps kunnen ingezet worden voor:
- Het structureren van een presentatie.
- Het opstellen van een organisatieschema.
- Het analyseren van een bedrijfsstrategie.
- Het samenvatten van informatie.
- Het maken van notities.
- Het plannen van een evenement.
- Het oplossen van problemen en het vinden van oplossingen.
De open structuur van de kaart moedigt de geest aan om door te gaan, om voortdurend nieuwe ideeënassociaties te creëren. Daarom zijn ze een onmisbaar instrument in creatieve processen.
Verschil tussen mindmaps en conceptkaarten
Er is een onderscheid tussen de twee. Mindmaps benutten creativiteit, afbeeldingen en kleuren vanwege hun visuele impact. Hun doel is het vereenvoudigen van complexe zaken voor snelle raadpleging. Ze ordenen ideeën op basis van belangrijkheid in een open, radiaal schema. Ze zijn uniek en daardoor memorabel.
Conceptkaarten daarentegen, spreken tot het rationele deel van ons brein, de linkerhersenhelft. Ze hebben
een meer rechthoekige structuur en kunnen ook zeer gedetailleerd zijn, waardoor ze niet direct leesbaar zijn. Visueel lijken ze op elkaar maar zijn daardoor moeilijker te onthouden.
Inspirerende voorbeelden van mindmaps
Zoals eerder vermeld: een beeld spreekt luider dan duizend woorden. Voordat we uitleggen hoe je je eigen mindmap creëert, hebben we online naar voorbeelden van mindmaps gezocht om hier enkele te tonen. Je zult zien dat ze voor diverse doeleinden gebruikt kunnen worden.
Sommigen gebruiken ze om hun CV op een creatieve manier weer te geven, zoals de mindmap gemaakt door Tony Buzan zelf, veel indrukwekkender dan een standaard Europees CV, nietwaar?
Anderen zetten ze in om abstracte concepten weer te geven, concepten die moeilijk te definiëren zijn, zoals solidariteit.
Weer anderen gebruiken het om een complex concept uit te drukken, zoals solidariteit.
Enkelen gebruiken het om de diverse analysetools die beschikbaar zijn te onderzoeken.
En ten slotte zijn er die het gebruiken om een effectieve contentmarketingstrategie uit te werken.
Zoals je ziet, is creativiteit de sleutel, maar voor het maken van een mindmap kun je niet zomaar iets doen. Tony Buzan stelde enkele richtlijnen op die gevolgd dienen te worden, welke we nu zullen bespreken.
Het maken van een mindmap
Gekleurd papier en markers zijn alles wat je nodig hebt. Een mindmap maakt gebruik van afbeeldingen, kleuren en lijndiktes om relaties tussen verschillende elementen aan te duiden. Het hoofdconcept staat centraal op het papier, en vanuit dit punt vertakken de lijnen naar secundaire concepten.
Dit klinkt misschien eenvoudig, maar Tony Buzan had ongeveer dertig jaar nodig om dit concept te ontwikkelen. Het kost ons slechts enkele minuten om een mindmap handmatig te tekenen. Hier is hoe je dat doet:
- Pak een vel papier en plaats het horizontaal.
- Teken in het midden het hoofdidee dat ontwikkeld moet worden, zorg ervoor dat de afbeelding groot en duidelijk is.
- Focus op dit concept en creëer voor elk idee dat daaruit voortvloeit een vertakking. Elke vertakking moet beginnen met één kernwoord.
- Voor elk nieuw concept kunnen sub-vertakkingen ontstaan die leiden tot aanvullende ideeën. Deze vertakkingen worden dunner naarmate ze verder uitdijen vanuit het centrum.
Het gebruik van kleuren, tekeningen en kernwoorden in mindmaps:
- Illustratie is alleen voor de hoofdconcepten, om de hersenen te assisteren bij het beter onthouden ervan.
- Kernwoorden op de vertakkingen dienen beknopt te zijn.
- Kleuren faciliteren het onderscheid en de herinnering van de verschillende secties van de kaart door de hersenen. Het is dus cruciaal om diverse kleuren te gebruiken voor elk segment van de kaart.
Je hoeft geen professionele kunstenaar te zijn om een mindmap te tekenen. In feite kunnen tekeningen eenvoudige iconen zijn. Een aantrekkelijke afbeelding trekt natuurlijk meer aandacht en wordt daardoor gemakkelijker onthouden. Dus als tekenen niet je sterkste kant is, hier is een oplossing…
Software voor het maken van mindmaps
Ja, Tony Buzan adviseert om mindmaps met de hand te tekenen omdat het tekenproces een cruciaal moment is voor reflectie en het genereren van nieuwe ideeën. Echter, er bestaat ook software voor het maken van mindmaps die goed aansluit bij Buzan’s benadering. Hier introduceren we enkele opties.
Mindmapping met iMindMap
De eerste aanbeveling is iMindMap. We vertrouwen deze software omdat deze
is goedgekeurd door Tony Buzan zelf. Chris Griffiths, oprichter en CEO van iMindMap, ontdekte mindmapping begin jaren ’90 en heeft sindsdien geprobeerd de creatieve essentie van handgetekende kaarten te vermengen met technologie. In samenwerking met Tony Buzan werd iMindMap ontwikkeld, waarmee gebruikers mindmaps kunnen creëren en personaliseren. Naast het handmatig tekenen biedt de software enkele voordelen: je kunt notities, links, audiobestanden en bijlagen toevoegen aan de kaart, je kunt de kaart op elk gewenst moment bijwerken en bewerken door takken, afbeeldingen en bestanden toe te voegen of te verwijderen, of je kunt besluiten om van een tak een nieuwe kaart te maken. Bovendien is het mogelijk om deze te delen met je team, zodat iedereen de voortgang kan zien en aanpassingen kan maken.
Mindmapping met MindMeister
MindMeister is een andere software waarmee je mindmaps kunt maken voor brainstormsessies, het maken van notities, projectplanning en andere creatieve taken. Het is zeer gebruiksvriendelijk en stelt je in staat je kaarten te personaliseren met verschillende indelingen, kleuren, stijlen, achtergronden en het toevoegen van links en video’s. De kaarten kunnen gedeeld worden met je team voor suggesties en aanpassingen, en je kunt ze zelfs exporteren om er een presentatie van te maken. MindMeister is compatibel met Windows, Mac OS en Linux.
Mindmapping met SpiderScribe
SpiderScribe laat je mindmaps creëren en personaliseren met afbeeldingen, tekst, video’s, kalenderevenementen en geografische locaties. Deze software biedt ook een ‘tekenmodus’ waarmee je delen van de kaarten zelf kunt tekenen. Je kunt je team uitnodigen om mee te werken aan de creatie en beslissen of je ze openbaar wilt maken.
Mindmapping met Mindomo
Met Mindom kun je mindmaps en conceptkaarten maken vanuit een sjabloon en deze personaliseren met afbeeldingen, video of audio. Je kunt alle wijzigingen in de kaart volgen: toegevoegde onderwerpen, nieuwe links, geüploade afbeeldingen en video’s. Wat we waarderen aan Mindomo is de grafische verfijning en de mogelijkheid om kaarten te exporteren in verschillende formaten (.pdf, .rtf, .pptx, .txt, .opml, .mpx, .html, .zip, .png.). Het minst aantrekkelijke aspect? Met de gratis versie van de software kun je slechts 3 kaarten opslaan. Houd er ook rekening mee dat de betaalde versie vrij complex is en daarom niet aanbevolen wordt voor beginners.
Mindmapping met ConceptDraw
Met ConceptDraw kun je alles tekenen, van eenvoudige stroomdiagrammen tot complexe mindmaps, waaraan je afbeeldingen, notities of bijlagen kunt toevoegen. Ook hier is samenwerking met meerdere mensen mogelijk bij het maken van je mindmaps, die je vervolgens kunt omzetten in PowerPoint-presentaties.
Mindmapping met XMind
XMind is exclusief voor Mac-gebruikers. Met deze tool kun je niet alleen mindmaps tekenen, maar ook organisatieschema’s, boomdiagrammen, logische schema’s, enz. Het sterke punt van XMind? Het verfijnde ontwerp. Je hebt toegang tot een galerij met meer dan 100 cliparts en een breed assortiment aan aanpasbare sjablonen.
De keuze tussen potlood en toetsenbord ligt bij jou. Hoe dan ook, met een mindmap voor je biedt het een duidelijker inzicht in je gedachten en opent het de deur naar onontdekte ideeën. Dat is althans onze wens voor jou!