De benaming ‘hashtag’ lijkt tegenwoordig zo verouderd en losgekoppeld van het hedendaagse sociale netwerkjargon, dat ‘hashtag’ frequent in het Italiaans wordt aangeduid wanneer men verwijst naar het alomtegenwoordige ‘#’. Toch vormt de hashtag slechts een onderdeel van het hash-symbool of -sleutel.
In het Italiaans kent de # maar één, ietwat verouderde naam, maar in het Engels is het arsenaal aan benamingen voor dit roosterachtige teken uitgebreid. Deze benamingen reflecteren de talrijke functies die het symbool door de eeuwen heen in de Angelsaksische cultuur en later wereldwijd heeft verworven. In het VK wordt het een hash-symbool genoemd (vanuit het concept crosshatch, wat het tekenen met gekruiste lijnen betekent), terwijl het in de VS bekend staat als het cijferteken of pondsteken. De technische benaming zou echter octothorpe zijn, een term waaraan een hele reeks informele benamingen gekoppeld zijn die verwijzen naar de vorm, zoals vierkant, rooster, hek, crunch…
De geschiedenis van de benamingen van het pondsteken is ook de geschiedenis van de betekenissen die het teken door de jaren heen heeft gehad. Het pondsteken is een maateenheid.
Het teken is niet voortgekomen uit sociale netwerken of de telefonie. De oorsprong ervan gaat terug tot het Latijn.
De exacte ontstaanstijd van het symbool in de huidige vorm is onbekend, maar men weet dat het is afgeleid van het Latijnse libra pondo, wat ‘gewicht in ponden’ betekent. Dit werd afgekort tot lb al in de jaren 1300. Engelsen voegden een streepje toe aan de afkorting als teken van samentrekking. In de 17e eeuw begonnen drukkers met het vervaardigen van specifieke letters voor deze afkorting.
Het lijkt erop dat de huidige vorm van het pondteken zich in de loop van de tijd heeft ontwikkeld uit handschrift. Het snel geschetste ‘lb’ transformeerde in lb #.
Deze benaming en het gebruik als maateenheid zijn prominent. In Amerika gebruikt men de # ook als equivalent voor ‘number’, wat nog steeds gangbaar is.
De term octothorpe is de obscure en technische naam voor # in het Engels. Deze naam ontstond in de jaren zestig bij Bell Laboratories, een beroemd telecommunicatiebedrijf dat de eerste telefoons produceerde. Tijdens het herontwerp van het telefoontoetsenbord werden naast de nul twee nieuwe toetsen toegevoegd. Na onderzoek en diverse pogingen werd de keuze gemaakt voor de asterisk en het hashteken, die beide deel uitmaken van de ASCII-conventie en al bekend waren bij veel gebruikers. Het was noodzakelijk om deze symbolen een naam te geven, vooral de #, die in Amerika het pondsteken werd genoemd en verward kon worden met de munteenheid van Engeland, ook wel pond genoemd. Zo werd de naam octothorpe bedacht, met het voorvoegsel octo- om de acht punten van het teken aan te duiden en een tweede deel waarvan de oorsprong minder duidelijk is.
Ondanks dat het oorspronkelijk bedoeld was voor specifieke commando’s op het telefoontoetsenbord, werd de hashtag pas bekend bij het grote publiek door Chris Messina, de erkende uitvinder ervan, die voorstelde om hashtags te gebruiken op Twitter om discussies te groeperen, categoriseren en indexeren. Dit voorstel werd in eerste instantie sceptisch ontvangen door de oprichters van Twitter. Toch begonnen hashtags te circuleren en aan populariteit te winnen, met name tijdens de verkiezingscampagne van Obama in 2008 met de hashtag #askobama. Een jaar later implementeerde Twitter een hyperlinkfunctie in hashtags, waardoor tweets met een specifieke hashtag opgezocht konden worden. Hierdoor explodeerde het gebruik van hashtags binnen drie jaar op platforms zoals YouTube, Tumblr, LinkedIn, Instagram, en Facebook.
Hashtags hebben ongetwijfeld een volledig nieuwe communicatiemethode gecreëerd, vooral in marketing. Net zoals bij andere symbolen, zoals de @, werd met de geboorte van hashtags de # opnieuw herkend en betekenisvol voor het grote publiek. De keuze voor de # door Messina was voortgekomen uit de wens om een bestaand symbool te gebruiken in plaats van een nieuw symbool te creëren, wat de begrijpelijkheid en acceptatie zou hebben beïnvloed.
Tegenwoordig, met de snelle ontwikkeling van technologie die voortdurend onze interacties en gedragingen verandert, is het afwachten welk ander symbool, dat momenteel vergeten is, zal herrijzen en een onderdeel zal worden van ons dagelijkse leven.
Bronnen: Keith Houston. “Shady Characters: Het geheime leven van leestekens, symbolen en andere typografische tekens (2013).