‘Zelfs het oog wil zijn deel’, luidt het beroemde gezegde.
Niets is meer waar! Vooral als het gaat om een boek en zijn omslag. De kaft van een boek is in feite de ‘jurk’ die de lezer meteen opvalt, nog voordat hij het boek oppakt en doorbladert. En net zoals je je netjes kleedt om een goede indruk te maken op een ceremonie of een belangrijke gebeurtenis, zo moet je ook zorg dragen voor de esthetiek van de omslag en de lay-out van je boek, ook al kan iedereen tegenwoordig een boek op zijn of haar naam laten drukken.
Wie heeft er geen oom of familielid die graag een boek met zijn of haar memoires wil uitgeven, zodat kinderen en kleinkinderen het kunnen lezen?
Twintig of dertig jaar geleden maakten dit soort teksten de copyshops rijker en hadden ze het vorm-object van de cyclostyle, met de paperback kaft als men wilde investeren, de nietpinnen van de nietmachine om de vellen bij elkaar te houden als men de kosten wilde optimaliseren.
De omslag van een boek is de ‘jurk’ die de lezer meteen opvalt, zelfs voordat hij erin bladert.
Sinds een jaar of tien is er een markt ontstaan voor zelfproductie en zelfpublicatie van boeken, waarbij de auteur zijn eigen uitgever is, oftewel een self-publisher.
Daarom kan je oom tegenwoordig goedkoper en met een hogere kwaliteit een boek produceren en uitgeven. Kortom, als je je manuscript af hebt, is dit een goed moment om het goedkoop uit te geven!
Boekomslag en lay-out tellen! Ook voor self-publishers
De self-publishing markt bloeit steeds meer: alleen al in Italië zijn er ongeveer 30.000 auteurs die elk jaar boeken en ebooks in eigen beheer uitgeven, met een voorkeur voor fictie, vooral autobiografisch of fantasy, maar ook geïllustreerde kinderboeken, fotoreportages, kookboeken en diverse handleidingen worden niet geschuwd.
Het probleem voor boekuitgevers is om een product te maken dat als kwalitatief goed wordt ervaren, en dus zo veel mogelijk lijkt op de boeken van de beste uitgevers die in de boekhandel liggen. Het is duidelijk dat grafische keuzes zoals de omslag van het boek, de kwaliteit van de lay-out en het drukwerk een verschil kunnen maken en kunnen helpen bij het verspreiden van teksten die de aandacht waard zijn. In die zin is een goed ontworpen boekomslag de beste manier om de aandacht op je manuscript te vestigen en de zichtbaarheid en verkoop ervan te vergroten.
In dit artikel zullen we ons richten op 5 korte tips die je moet volgen voordat je een boek publiceert. Dit zijn tips die je helpen bij het kiezen van de omslag van het boek dat je wilt drukken en bij het verzorgen van de lay-out. Uiteraard komen deze tips pas aan bod als je het “grootste” deel van het werk hebt gedaan. Pas als je je boek hebt geschreven, tevreden bent over de kwaliteit van het manuscript, zeker bent van de inhoud en zeker weet dat de spelling, grammatica en zinsbouw correct zijn, is het tijd om je te richten op onze tips voor het publiceren van een boek dat er goed uitziet.
We behandelen
- Het vinden van de omslagafbeelding
- Het lettertype voor de omslag kiezen
- De juiste lay-out
- Het boek publiceren
Boekomslag, boekesthetiek, lay-out en leesbaarheid worden vaak over het hoofd gezien, overweldigd door het enthousiasme om een boek snel te publiceren. Toch zijn het essentiële elementen voor het produceren en publiceren van een goed boek. Want een boek dat er goed uitziet en een aantrekkelijke omslag heeft, zal gemakkelijker mogelijke lezers aantrekken. Laten we samen eens kijken naar deze aspecten om in gedachten te houden.
1.Boekomslag: de juiste afbeelding kiezen
“Covers zijn belangrijk omdat elk boek, afgezien van zijn vorm of grootte, een gezicht nodig heeft”[1]. Dit is een citaat van Chip Kidd, waarschijnlijk de beroemdste en oneerbiedigste boekomslagontwerper ter wereld, degene die beroemd werd door het logo te ontwerpen dat werd gebruikt voor de boekomslag (en vervolgens de filmomslag) van Jurassic Park.
De omslag van een boek is het eerste wat we zien en moet positief in het oog springen. Een omslag met slordige graphics en een inconsistente afbeelding zal het gepubliceerde boek minder aantrekkelijk maken, net zoals een slechte titel je boek een slechte dienst zal bewijzen.
Het eerste wat je moet doen is een idee (een concept) kiezen dat de inhoud van het boek kan vertellen of weergeven en vervolgens de boekomslag dienovereenkomstig ontwerpen.
In het geval van Jurassic Park was het concept de dinosaurus zoals we die in het museum zien en werd de tekening klein gemaakt en vervolgens vergroot. Dat zwarte, monsterlijke skeletsilhouet verraadt goed de spanning die door de roman loopt. Een boekomslag die een echt handelsmerk is geworden, beroemd over de hele wereld.
De boekomslag is het eerste wat we zien en moet positief in het oog springen.
Als het idee eenmaal vaststaat, moeten we op zoek naar een geschikte afbeelding die aansluit bij ons concept.
We kunnen gebruik maken van stockafbeeldingen (gratis of betaald), of we kunnen ze laten maken of kopen van een professional (ontwerper of illustrator).
Handige sites om afbeeldingen voor de cover te kopen
Hier zijn enkele nuttige sites waar je afbeeldingen kunt kopen:
Vergeet niet om je altijd goed te informeren over de gebruiksrechten van afbeeldingen die je hebt gekocht of gedownload van de bovenstaande sites. Sommige afbeeldingen kunnen alleen worden gebruikt voor boeken of publicaties binnen een bepaalde oplage, voor andere moet de auteur worden gecrediteerd. Voor deze laatste is het voldoende om de naam van de auteur van de afbeelding te vermelden, meestal op de achterkant van de titelpagina of achterflap.
Zorg er daarom voor dat je de gebruiksrechten van afbeeldingen in publicaties controleert voordat je er auteursrecht op zet voor je omslag. Het is beter om dit te doen voordat je het boek afdrukt en verspreidt, dan dat je kopieën moet terugnemen of geldboetes moet betalen voor het schenden van het auteursrecht.
Neem contact op met freelance illustratoren en grafisch ontwerpers voor de omslag
Als je zelf geen grafisch ontwerper of illustrator bent, kun je naast de afbeeldingen ook contact opnemen met een freelance illustrator, ontwerper of grafisch vormgever om de omslag van je boek te ontwikkelen. Als je een vertrouwde grafisch ontwerper kent, kun je hem vragen. Anders kun je eens kijken naar de afbeeldingen die je op Behance vindt: daar kun je de foto’s, grafische werken en illustraties vinden die je het meest inspireren en die je het meest vindt passen bij jouw idee voor een omslag. Behance is een soort online aggregator voor grafische ontwerpers, illustratoren en vormgevers, en stelt je in staat om door hun portfolio’s en creaties te bladeren en in contact te komen met degenen die je interessant vindt.
Er is ook het Fiverr-platform, waarmee je in contact kunt komen met freelance illustratoren en grafisch ontwerpers van over de hele wereld, bij wie je voor een lage prijs een opdracht kunt plaatsen.
Er is geen betere oplossing: als je eenmaal het idee hebt geïdentificeerd waaromheen je de cover wilt bouwen, dan moet je inspiratie opdoen door te kijken en te bladeren totdat je de foto, afbeelding of illustratie vindt waarvan jij denkt dat die de cover van je boek het beste zal belichamen.
Als de afbeelding eenmaal is gekozen, moeten we deze op de juiste manier uitsnijden. Vaak werkt het detail van een afbeelding beter dan het hele plaatje.
Probeer eens te zoeken op Google of Pinterest met deze zoekwoorden “beste boekomslagen” of “beste boekomslagen” en je zult tientallen fantastische voorbeelden van boekomslagen zien om je te inspireren.
2.Boekomslag: kies lettertype en kleur
Het lettertype is net zo bepalend als de afbeelding voor het succes van een boekomslag: een delicate afbeelding met een agressief lettertype brengt een andere boodschap over dan een delicaat lettertype dat voor dezelfde afbeelding wordt gebruikt.
Vanuit grafisch oogpunt moeten we een boekomslag ontwerpen als een poster (dit is wat Bruno Munari altijd zei), omdat het van veraf zichtbaar en gemakkelijk herkenbaar moet zijn.
Riccardo Falcinelli, een art director, ontwerper en popularisator die al jaren in de grafische uitgeverij werkt, verwoordde het zo in een artikel voor Il Post: “Het is essentieel dat er één centraal punt is. Dit geldt vooral voor fictie die iedereen aanspreekt, minder voor highbrow non-fictie die degenen aanspreekt die het al weten. Wat kleuren betreft, die zijn in Italië altijd min of meer hetzelfde: rood, wit en zwart voor essays; geel, zwart en rood voor fictie.”
We vermijden lettertypes die te vreemd zijn omdat ze alle aandacht op zich vestigen: als het beeld en de titel sterk genoeg zijn en representatief voor de inhoud, is het beter om op veilig te spelen met klassieke lettertypes, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen schreefloos, schreefloos en slab afhankelijk van het soort boek (fictie of essay en welke velden). Hier vind je meer tips voor goed ontworpen omslagen voordat je een boek publiceert.
3.Boekomslagen: voorbeelden ter inspiratie
Misschien is het eenvoudigste advies om inspiratie op te doen bij degenen die al jaren boeken uitgeven om van te leven: uitgeverijen.
Elke uitgeverij heeft zijn eigen stijl en manier om boeken te ontwerpen en hun omslagen te kiezen.
Hier vind je bijvoorbeeld een interessant inkijkje van Il Post in de lettertypes die Italiaanse uitgeverijen gebruiken. Zoals je kunt zien, zijn er veel belangrijke voorzorgsmaatregelen voordat je een boek publiceert, waaraan je niet kunt ontsnappen.
Het observeren, analyseren en meten van de afbeeldingen van de omslagen die we mooi vinden, is een goede manier om ze te begrijpen. En dat niet alleen: we proberen aanwijzingen te krijgen van de formaten die uitgevers gebruiken om te bepalen hoe we willen dat ons boek overkomt (goedkoop, luxueus, rijk aan inhoud, grappig, licht, diepgaand, etc.). Een boek uitgeven betekent ook dat je het moet positioneren in de markt: bedenk wie de ideale lezer zou kunnen zijn en maak een omslag die het boek een uitstraling geeft die consistent is met het verhaal dat wordt verteld, dat hen zal aanspreken.
4.Verder dan de omslag: ontwerp het binnenwerk (Layout Matters)
Naast de omslag van een boek moet er ook een goed ontworpen paginalay-out worden gemaakt voordat het boek wordt gepubliceerd. Dit maakt het boek makkelijker en vlotter om te lezen, en wanneer een boek vlot leest, wordt de stem van de auteur door de lezers als serieuzer en geloofwaardiger ervaren. Een boek op de markt brengen met een aantrekkelijke cover, maar een slordige lay-out, is als het verkopen van een auto met de motor van een Ferrari en de carrosserie van een goedkope hatchback.
Het is belangrijk om de paginalay-out goed te ontwerpen: het verschil tussen het uitgeven van een goed boek en het uitgeven van een amateurboek wordt gemaakt door de kleine details. Dit zijn de details die we vaak over het hoofd zien, maar die nodig zijn om pagina’s te hebben die leesbaar zijn en het de lezer gemakkelijk maken, zodat zijn of haar blik zich gemakkelijk kan richten op het lezen en de verbeelding de vrije loop kan laten, zonder storende grafische elementen.
Hier zijn de details met betrekking tot paginaopmaak die vaak over het hoofd worden gezien:
- Marges: dit is de ruimte tussen de tekst en de snede van de pagina; het moet de juiste afstand tot de rand hebben, zodat het tekstblok evenredig is en in het midden van de pagina staat; de binnenmarge, de inbindmarge, moet ook in aanmerking worden genomen, want te weinig ruimte veroordeelt de tekst om te verdwijnen in de duisternis van de vouw;
- Kopteksten en paginanummers: deze dienen voor de navigatie van de lezer, die zich zo oriënteert in het boek; ze moeten informeren zonder te storen; het paginanummer kan in de hoek of in het midden van het onderste deel van de pagina staan; deze elementen spelen een doorslaggevende grafische rol in de meest creatieve boeken (fotografie, geïllustreerd, grafisch, enz.).
- Openingspagina’s: een goed boek uitgeven betekent ook de lezer op een progressieve manier kennis laten maken met de inhoud, volgens eeuwenoude typografische regels; er is een min of meer typische opeenvolging van pagina’s, onderscheiden in de antipasto, het knoopsgat, de frontispice, het colofon en eventuele beschermpagina’s; deze kennen en weten wat ze moeten bevatten maakt het boek geloofwaardiger;
- Controleren op wezen en weduwen, justificatie en afbreking: een goede lay-out en een goede redactie liggen aan de basis van leesplezier; controleer of er geen losse woorden aan het begin van een pagina of aan het einde van een alinea staan, of er te korte regels en spaties tussen woorden zijn (veroorzaakt door onjuiste justificatie, onjuiste kerning of slecht ontworpen lettertypen) die vervelende optische effecten creëren en tot slot of de justificatie en afbreekbaarheid goed werken.
Een boek publiceren dat je weekends, nachten en restjes tijd heeft gekost terwijl je deze aspecten hebt verwaarloosd, is een echte misdaad. Onthoud: na al het werk dat je hebt gedaan, is er nog een laatste inspanning nodig om ook voor deze details te zorgen.
5.Van boekomslag tot lay-out: het is druktijd
Hebben we de juiste boekomslag en de duidelijkste lay-out gevonden om het de lezers gemakkelijker te maken? Dan zijn we er bijna! Voordat we het boek naar de drukker sturen, moeten we de bestandsinstellingen controleren die worden vereist door de drukkerij waar we onze aanvraag indienen.
Zodra we deze informatie hebben, gaan we verder met de productie van de PDF, maar niet voordat we een preflightcontrole hebben uitgevoerd, d.w.z. een simulatie waarmee we eventuele fouten in het bestand voor het drukken kunnen vinden. Adobe Indesign heeft een zeer nauwkeurige functie voor preflightcontrole.
De meest voorkomende fouten zijn:
- Afbeeldingen of kleuren die niet zijn omgezet naar CMYK (dit is het kleurenmodel dat wordt gebruikt bij boekdruk; je kunt hier meer informatie vinden);
- Beschadigde lettertypen;
- Links naar afbeeldingen die niet werken en daarom afbeeldingen met een lage resolutie gebruiken;
- Verborgen of lege tekstvakken.
Als alles gecontroleerd is, zijn we klaar om ons werk af te drukken: we hoeven alleen nog maar de PDF te nemen, deze naar de drukker te sturen en te wachten op een e-mail of een telefoontje om ons te melden dat het gedrukt is.
Wanneer je het boek eindelijk hebt afgedrukt en je voor de gevulde dozen staat, kijk je ernaar uit om ze te openen om eindelijk het resultaat van je arbeid in handen te hebben en de verhalen, beelden en overpeinzingen die je hebt afgedrukt te kunnen verspreiden. Voor je ligt niet alleen een boek met een aantrekkelijke kaft, maar ook een boek dat gemakkelijk te lezen is en er esthetisch mooi uitziet. Een boek uitgeven is een beetje als een kleine reis, maar met een beetje geduld en de juiste zorg zal het resultaat een grote voldoening zijn voor jou en je lezers!
[1]https://99designs.it/blog/book-design/chip-kidd-book-cover-design/