Begrepenboek: essentiële termen uit de printwereld uitgelegd

Begrepenboek: essentiële termen uit de printwereld uitgelegd

Redaktionen Redaktionen Gepubliceerd op 5/27/2024

Offsetdruk

Offsetdruk, een druktechniek die voortkomt uit lithografie, geldt momenteel als een van de voornaamste methoden voor het vermenigvuldigen van teksten en afbeeldingen in zowel zwart-wit als kleur (denk aan boeken, kranten, tijdschriften, etc.). Dit drukproces, bekend als “offset”, maakt gebruik van een platte drukplaat (waarbij de inkt hechtende delen en de inkt afstotende delen zich op dezelfde hoogte bevinden), vaak vervaardigd uit zink via fotolithografische technieken. Bij het drukken raakt deze plaat het papier niet rechtstreeks, maar draagt het beeld eerst over op een rubber beklede tussenrol, die het vervolgens op het papier drukt. Dit maakt het mogelijk om met hoge definitie te drukken op diverse ondergronden zoals karton, hout, metaal, enz.

Digitaal Drukken

Met digitale druk wordt een printmethode bedoeld die toelaat digitale bestanden rechtstreeks op diverse media te printen door middel van elektronische processen. Onder deze benaming vallen apparaten met uiteenlopende eigenschappen en gebruiksmogelijkheden.

Grafisch Ontwerp

Grafisch ontwerp verwijst naar de samenstelling van visuele elementen (zoals kleuren, lettertypes, lijnen, etc.) die het uiterlijk van een gedrukt werk, tekening, boek, enz. bepalen. Het omvat eveneens alle processen gerichtop de creatie van dergelijke visuele werken.

HP Indigo

HP Indigo, een onderdeel van HP’s Graphic Solution Business, staat bekend om zijn voortrekkersrol op het gebied van digitale druktechnieken. De druktechnologie van HP Indigo valt op door de combinatie van lithografische drukkwaliteit met de capaciteit om op een breed scala aan materialen te drukken, dankzij de gepatenteerde Liquid Electrophotography (LEP) technologie, die gedetailleerd en op maat gemaakt kleurbeheer mogelijk maakt.

Direct op Textiel Drukken

Direct op textiel drukken is een techniek die het mogelijk maakt om kleding direct te personaliseren. Deze methode biedt hoogwaardige resultaten die vergelijkbaar zijn met traditioneel zeefdrukken. Het grootste verschil is dat het beeld direct op de stof wordt aangebracht met een gespecialiseerde printer die gebruik maakt van specifieke inkt. Direct op textiel drukken resulteert in fotorealistische, hoogdefinitie afdrukken tegen lage kosten, zelfs bij kleine oplages. Het is mogelijk om diverse kledingstukken te personaliseren, zoals t-shirts, hoodies, petten, tassen, schoenen, en meer.

Stansen

Een stansmachine is een apparaat ontworpen om zachte plaatmaterialen (zoals papier, karton, leer, textiel, rubber, plastic, etc.) nauwkeurig uit te snijden.

Plotter

Een plotter is een apparaat gespecialiseerd in het afdrukken van grootformaat media. Het wordt vooral gebruikt voor CAD-toepassingen om architectonische tekeningen, fysieke schema’s, elektrische plannen, topografische kaarten, en dergelijke af te drukken. Plotters worden ook veel gebruikt in grafisch ontwerp en reclame, dankzij moderne technologieën die kleurenafdrukken en zelfs uitsnijden (snijplotters) mogelijk maken.

Snijmachine

Een snijmachine is over het algemeen een apparaat ontworpen om specifieke materialen op maat te snijden met behulp van draaiende of heen en weer bewegende messen. Er bestaan verschillende soorten snijmachines, aangepast aan het materiaal dat gesneden moet worden, zoals voor textiel, metaal, plastic laminaat, en meer. Snijmachines variëren ook in grootte en precisie, afhankelijk van het beoogde gebruik.

Drukplaat

Een lithografische of offsetplaat is het materiële substraat dat gebruikt wordt in offsetdrukprocessen om inkt over te brengen op een rubberen onderlaag, die de inkt vervolgens op het papier drukt. Deze platen zijn meestal gemaakt van aluminium en bedekt met een lichtgevoelig of polymeer materiaal. Voor elke kleur die gedrukt wordt, wordt een aparte plaat gebruikt.

CMYK

CMYK staat voor de kleuren Cyaan, Magenta, Geel en Zwart. Dit vierkleurenproces, gebaseerd op subtractieve kleurenmenging, wordt gebruikt in zowel digitale apparaten (zoals printers en plotters) als grote drukpersen (zoals offset en diepdruk) voor kleurenafdrukken. Dit proces creëert kleuren door bepaalde golflengtes van licht te absorberen met behulp van inkt, pigmenten of vernissen.

RGB

Het RGB-model, gebaseerd op additieve kleurenmenging, gebruikt de kleuren Rood, Groen en Blauw om kleuren te definiëren door licht toe te voegen. Dit model is ideaal voor het weergeven van afbeeldingen op elektronische schermen, waarbij kleuren worden gevormd door combinaties van deze drie lichtbronnen. Het resultaat is afhankelijk van het apparaat en de kwaliteit ervan.

Resolutie

Resolutie duidt op de scherpte en het detailniveau van een afbeelding, uitgedrukt in het aantal punten per inch (DPI). Hoe hoger de DPI-waarde, hoe scherper en gedetailleerder de afbeelding.

Snijtekens en Overvloed

Snijtekens zijn markeringen die worden aangebracht om de juiste uitlijning en het snijden van gedrukt materiaal te begeleiden. Overvloed verwijst naar extra marges die worden toegevoegd om te zorgen dat het uiteindelijke product na het snijden de juiste afmetingen heeft.

Vector en Steunkleur

Vectorafbeeldingen bestaan uit geometrische vormen en lijnen en zijn ideaal voor scherpe en schaalbare afbeeldingen. Steunkleuren zijn vooraf gemengde speciale inkten die worden gebruikt naast of in plaats van het standaard CMYK-kleurenproces.

Pantone en Kleurprofiel

Het kleurprofiel wordt gebruikt om te specificeren hoe de kleuren van een afbeelding moeten worden afgedrukt om het gewenste kleureffect te bereiken.

Het kleurprofiel wordt ook wel het ICC (International Color Consortium) genoemd en heeft als taak de juiste coördinaten aan de drukpers te geven, zodat deze de kleur correct doseert en een afdruk maakt met kleuren die zo dicht mogelijk bij de afbeelding liggen. Zonder het gebruik van een kleurprofiel wordt de afbeelding “in het donker” afgedrukt: de kleurindicaties (toegewezen in CMYK) zullen onnauwkeurig zijn en daarom kan het resultaat heel anders zijn dan verwacht.

Het kleurprofiel is de set gegevens die, volgens het International Color Consortium, beschrijft hoe een afdrukapparaat een werkruimte binnen een kleurmodel moet interpreteren.

Lay-out en Overdrukken

Lay-out verwijst naar de grafische rangschikking van tekst en beeldmateriaal. Overdrukken is een techniek om te voorkomen dat er een witte rand rond elementen ontstaat tijdens het drukproces.

Snijpad

Een snijpad in een afbeeldingsbestand maakt het mogelijk om bepaalde delen van een afbeelding te isoleren voor afdrukken of exporteren, nuttig voor het samenstellen van beeldcomposities.

Veredelen

veredeld, veredeld of gelamineerd, gelamineerd veredelen, drukveredeling

Veredelen van drukwerk verwijst naar elke procedure voor de kwalitatieve transformatie ervan.

Er zijn verschillende veredelingsprocedures commercieel verkrijgbaar. Sommige worden al tientallen jaren gebruikt (zoals glanzend en mat lamineren en vernissen), andere zijn innovatiever en recenter (warm stempelen, reliëfdruk, thermografie).

Veredeling, zoals de term zelf al aangeeft, heeft dus als functie de esthetische waarde en kwaliteit van het drukwerk te verhogen.

Enkele voorbeelden van veredelingstechnieken zijn:

  • embossing (reliëfdruk)
  • stansen (snijden)
  • thermografie/thermisch reliëf (chemisch pregen)
  • labbratura (imitatie bladgoud)
  • hete foliedruk

Selectief Wit

Selectief wit maakt het mogelijk om wit te drukken op specifieke media, zoals transparante of gekleurde materialen, waarbij wit als een extra drukkleur wordt toegevoegd.